آیا خرید و فروش NFTها عاقلانه است؟
خرید و فروش NFT یک فرصت جذاب برای کسب سود است. توکن‌های NFT رشد فوق‌العاده‌ای داشته و سر و صدای زیادی به پا کرده‌اند. با این حال خرید NFT ممکن است چالش‌هایی هم به همراه داشته باشد. با ما همراه باشید
توکن NFT چیست؟
چند سالی است که بازار رمزارزها به یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی جهان تبدیل شده است. بازاری که هر روز دارایی‌ها و پدیده‌های جدیدی به دنیا معرفی می‌کند. یکی از مهمترین اتفاقات سال‌های گذشته در این بازار، ظهور NFTها یا توکن غیرمثلی بود.
به دارایی‌های قابل معامله در بازار رمزارزها و دنیای بلاکچین «توکن» گفته می‌شود. رمزارزها، آثار هنری دیجیتال، ابزارها و امتیازهای بازی‌های رمزارزی و ... توکن محسوب می‌شوند. توکن می‌تواند مثلی یا غیرمثلی باشد.
توکن غیرمثلی یا NFT سندی برای اثبات مالکیت دارایی دیجیتال است. عبارت NFT مخفف کلمه non-fungible token به معنای توکن غیرقابل تعویض یا غیرمثلی است. دارایی غیرمثلی به ثروت، کالا یا سرمایه‌ای اطلاق می‌شود که قابلیت تعویض و برابری دقیق با دارایی دیگری را ندارد.
برای درک بهتر این موضوع به این مثال توجه کنید. اسکناس یک دارایی قابل تعویض است. شما می‌توانید یک اسکناس ۱۰ هزار تومانی را با یک ۱۰ هزار تومانی دیگر یا با دو اسکناس ۵ هزار تومانی تعویض کنید و مطمئن باشید ارزش دارایی شما کاملا حفظ شده است. حالا اگر یک خودرو داشته باشید، نمی‌توانید به راحتی آن را با خودرویی دیگر یا چند خودرو تعویض کنید و مطمئن باشید ارزش سرمایه شما به طور دقیق حفظ شده است.
در دنیای دیجیتال دارایی‌هایی وجود دارند که ارزش آن‌ها مشخص نیست و مالک یا کارشناسان ارزش حدودی آن را تعیین می‌کنند. زمینهای متاورس، آثار هنری دیجیتال، ابزارها و امتیازها در بازی‌های رمزارزی و ... از جمله دارایی‌هایی هستند که به کمک NFT تعیین مالکیت می‌شود. شخصی که دارنده NFT است، یعنی سند مالکیت آن دارایی را در اختیار دارد و می‌تواند آن را با قیمت دلخواه معامله کند. جالب است بدانید این روزها حتی شاهد خرید و فروش دارایی‌های فیزیکی با NFTها هستیم.
آیا خرید و فروش NFT سودآور خواهد بود؟
در طول دو سال گذشته بازار خرید و فروش NFTها بسیار داغ شده است. از کالکشن میمون‌های خسته (Bored Ape Yacht) تا زمینهای سندباکس (SandBox) و کاراکترهای بازی اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)، همگی توکن‌هایی هستند که رشد قیمت قابل توجهی داشته‌اند. همین موضوع سبب شد افراد زیادی وارد بازار معامله NFTها شوند. حالا صدها هزار NFT توسعه یافته است.
توکن‌های NFT کاربرد و ارزش ذاتی متفاوتی دارند. برای مثال NFTهای بازی اکسی در نبردها کاربرد دارد. توکن‌های غیرمثلی کالکشن میمون‌ها نیز می‌تواند به عنوان تصویر پروفایل توییتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی انتخاب شود. امکان سپرده‌گذاری و کسب سود از تعداد محدودی از NFTها هم میسر شده است. با این حال اکثر این توکن‌ها صرفا جنبه کلکسیونی دارند.
گرچه افراد زیادی به کمک NFTها ثروت هنگفتی به دست آورده‌اند[11] اما اشخاص زیادی هم دچار خسارت‌های سنگین شدند. قبل از سرمایه‌گذاری در بازار توکن‌های غیرمثلی، باید درک درستی از مزایا و معایب NFTها داشته باشیم.
مزایای خرید و فروش توکن NFT
هر شخصی می‌تواند NFT خریداری کند: دنیایNFTها یک بازار بین‌المللی است. هر شخصی از هر کجای دنیا با هر سنی و مشخصاتی می‌تواند به خرید و فروش NFT بپردازد. بنابراین بازار خرید و فروش توکن NFT روزبهروز گسترده می‌شود.
امکان خرید NFT با مبالغ کم وجود دارد: گرچه برخی از NFTها چند میلیون دلار قیمت دارند اما توکن‌های ارزان هم در این بازار پیدا می‌شود. معمولا کالکشن‌ها و برنامه‌های جدید NFTهای ارزانی دارند. پس با هر میزان سرمایه‌ای می‌توان NFT معامله کرد.
مالکیت NFTها به کمک فناوری بلاکچین ایمن شده است: بلاکچین بستری غیرمتمرکز برای توسعه برنامه‌ها است. با توجه به این که NFTها در شبکه‌های بلاکچینی مثل اتریوم (Ethereum) توسعه می‌یابند، از نظر فنی امنیت نسبتا بالایی دارند. از طرفی هر NFT تنها می‌تواند یک مالک داشته باشد. مالکیت هم از طریق آدرس‌های کیف پول رمزارزی مشخص می‌شود.
فرصت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد: هر روز شاهد رونمایی از NFTهای جدیدی هستیم. بنابراین دست سرمایه‌گذاران برای خرید NFT در هر زمان باز خواهد بود. کافی است از گوگل یا چت GPT به طور هفتگی در مورد کالکشن‌های جدید NFT سوال کنید؛ احتمالا هر بار نتیجه جدیدی دریافت خواهید کرد.
طرفداران زیادی در نسل جدید دارد: هنرمندان و سلبریتی‌های زیادی مثل جاستین بیبر، اسنوپ داگ، پاریس هیلتون و ... وارد دنیای NFTها شده‌اند. ارزش بازار توکن‌های غیرمثلی حدود 11 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. بسیاری از جوانان و حتی نوجوانان دارایی‌های خود را به NFT تبدیل کرده‌اند.
دائما در حال تکامل و بهبود است: تا دو سال پیش تنها چند بستر محدود برای معامله NFT وجود داشت. تعداد توکن‌های غیرمثلی هم شاید یک صدم امروز بود. حالا صدها پلتفرم برای خرید و فروش توکن غیرمثلی توسعه یافته و ده‌ها شبکه بستر توسعه این دارایی‌های دیجیتال را فراهم کرده‌اند. هر روز امنیت، کارایی و گستره NFTها بیشتر می‌شود.
معایب خرید NFT
فراموشی یک رمز ممکن است گران تمام شود: توکن NFT در کیف‌پول رمزارزی یا پلتفرم‌های دیجیتال نگهداری می‌شود. فراموشی رمز یا کلمه عبور (Seed Phrase) ممکن است به قیمت از دست دادن تمام NFTها تمام شود. اکثر پلتفرم‌های غیرمتمرکز بلاکچین، راهکاری برای بازیابی رمز عبور ندارند.
انواع متنوعی دارند و برخی از آن‌ها کاربرد یا سود تجاری ندارند: خرید NFT برخی از کالشکن‌ها مثل CryptoKitties و CryptoPunks کاربرد یا سود خاصی ندارد و دارندگان توکن صرفا می‌تواند اثر هنری مجازی را مشاهده و نگهداری کنند. بنابراین هنگام خرید و فروش توکن NFT باید ماهیت، قوانین و شرایط معامله و نگهداری به دقت بررسی شود.
چالش‌های حقوقی هنوز رفع نشده است: هنوز قوانین مشخصی برای NFTها در دنیا به تصویب نرسیده است. حتی کشورهای توسعه یافته هم هنوز چالش‌های زیادی در این حوزه دارند. حجم بازار NFTها روزبهروز در حال افزایش است اما سوالات و ابهامات متعددی در مورد مشکلات حقوقی این بازار حل نشده است.
توکن‌های غیرمثلی قابل لمس و نگهداری فیزیکی نیستند: توکن NFT یک دارایی دیجیتال است. اگر اصرار دارید سرمایه شما در گاوصندوق باشد یا حتما می‌خواهید آن را به صورت فیزیکی نگهداری کنید، NFT سرمایه مناسبی برای شما نخواهد بود.
توکن‌های NFT نوسان قیمت زیادی داشته‌اند: قیمت NFTها در دو سال گذشته نوسان بسیار زیادی تجربه کرده است. برخی از توکن‌ها با پروازی شگفت‌انگیز مالکان و توسعه‌دهندگان را ثروتمند کرده‌اند. در طرف مقابل توکن‌های زیادی هیچگاه رشد نکرده‌اند و دارایی و انرژی طراحان و سرمایه‌گذاران را بر باد داده‌اند.
مراحل خرید و فروش NFT برای همه افراد آسان نیست: برای خرید و فروش NFTها باید از پلتفرم‌های دیجیتال و رمزارزها استفاده کرد. شاید یک جوان ۲۵ ساله این کار را در عرض چند دقیقه انجام دهد اما افراد مسن یا کم‌سواد به سختی می‌توانند وارد این بازار شوند یا به پلتفرم‌های دیجیتال اعتماد کنند.
تهدیدات فنی، امنیتی و سایبری هر چند کم اما وجود دارد: پلتفرم‌های خرید و فروش توکن NFT به صورت غیرمتمرکز و خودکار فعالیت می‌کنند. غیرمتمرکز بودن یعنی هیچ نهادی و گروهی بر فعالیت این پلتفرم‌ها نظارت ندارد و تمام فرایندها به صورت خودکار انجام می‌شود. اگر مجرمان اینترنتی بتوانند پلتفرم‌ها را هک کنند، ممکن است دارایی تمام کاربران به سرقت برود.
توکن‌هایی که دنیا را به خود خیره کردند
شاید بتوان گفت کالکشن میمون‌های خسته معروف‌ترین مجموعه NFTها است. برخی آثار این کالکشن با رقم 3.5 میلیون دلار معامله شد. چهره‌هایی مثل نیمار (فوتبالیست برزیلی) و استفن کری (بسکتبالیست آمریکایی) توکن‌های NFT این کالکشن را خریداری کرده‌اند. از دیگر کالکشن‌های مشهور می‌توان به Azuki، Pudgy Penguins و CLONE X اشاره کرد. اشخاصی مثل جانی دپ، ملانیا ترامپ (همسر دونالد ترامپ) و ده‌ها فرد معروف دیگر هم اقدام به معرفی کالکشن‌های NFT کرده‌اند. آدیداس، کوکاکولا و باشگاه‌های فوتبال بارسلونا و منچستریونایتد هم جزو مشهورترین کمپانی‌ها و مجموعه‌هایی هستند که توکن NFT توسعه داده‌اند.
بهترین کیف پول‌ها و بازارهای NFT
پلتفرم‌های زیادی با هدف ایجاد بازار خرید و فروش NFT توسعه یافته‌اند. از مهمترین بازارها می‌توان به اپن سی(OpenSea)، راریبل (Rarible) و سوپر ریر (SuperRare) اشاره کرد. بسیاری از بازی‌های معروف مثل اکسی اینفینیتی و دسنترالند (Decentraland) هم مارکت پلیس داخلی برای معامله NFT توسعه داده‌اند. برای نگهداری NFTها هم می‌توان از کیف‌پول‌های رمزارزی مثل متامسک (Metamask)، تراست ولت (Trust Wallet) و مث ولت (Math Wallet) استفاده کرد.
سخن پایانی
خرید و فروش NFT می‌تواند یک فرصت سرمایه‌گذاری فوق‌العاده یا یک تله برای از دست دادن ثروت باشد. مهمترین موضوع قبل از خرید NFT انجام تحقیقات کامل و کسب اطلاعات کافی در مورد مزایا و معایب این نوع سرمایه‌گذاری است. علاوه بر این هزاران توکن غیرمثلی توسعه پیدا کرده است و هر کدام داستان، پتانسیل و ارزش خاص خود را دارند. پس یادمان باشد ورود هیجانی به این بازار نداشته باشیم اما نباید از کنار فرصت‌ها هم به راحتی گذر کنیم.
منابع:
https://financebuzz.com/reasons-to-invest-in-nfts
https://cointelegraph.com/learn/nft-investment-a-beginners-guide-to-the-risks-and-returns-of-nfts
https://arzdigital.com/what-is-an-nft/
نظر یا دیدگاه خود را، راجع به این نوشته در این محل درج نمایید.