VM

دهکده اندیشه‌ها
تعامل اندیشه‌ها، راهی مطمئن برای تغییر

Alisoltanifar

@Alisoltanifar

علی سلطانی فر هستم، دانشجوی روان‌شناسی و همچنین زبان و ادبیات فارسی (فعلا در مقطع کارشناسی). نوشتن رو بیشتر از هر چیزی دوست دارم و به طور حرفه‌ای . . .

comment
bookmark
more-options
comment
bookmark
more-options

نوشتن

مسکِّنی که عوارضی ندارد.

«هیچ درد و رنجی بزرگ­تر از داشتن یک داستان ناگفته در درون خود نیست»

مایا آنجلو

 

نمی‌­دانم چه قدر با جهان نویسنده‌­ها یا شاعرها آشنا هستید؟ یا اصلاً در اطرافتان، تا به امروز، شاعر یا نویسنده‌­ای دیده‌­اید یا نه؟ این نوشته هم درباره‌­ی آن­‌ها نیست؛ اما بدم نمی‌­آید متن­م را با سخن گفتن درباره­­‌ی آن­‌ها شروع کنم؛ درباره­‌ی جهان نویسندگان و شاعر­ان.

این که فردی تمام فکر و ذکرش را، انرژی و عمرش را فقط وقف نوشتن کند شاید عادی و طبیعی به نظر نرسد. تقریباً اکثریت نیز بر این باور هستند که هنرمندجماعت یک چیزی­‌اش هست؛ اصلاً این گزاره هم قبول! اما تا به حال فکر کرده‌­اید که این «یک چیزی» چیست؟ چه می­‌شود که فردی راه نوشتن را (راهی که خودمانیم! پول خوبی هم از آن عایدش نمی­‌شود) در پیش می‌گیرد؟ جواب­ش ساده است! حتماً نوشتن به دردی می­‌خورد که این همه انسان در طول تاریخ برایش وقت صرف کرده‌اند. موضوع نوشته‌­ی من دقیقاً همان «یک چیزی» و «دردی» است که هنرمندان را گرفتار خود کرده است. خب! حالا برویم سراغ اصل مطلب!

نوشتن، وسیع‌ترین جهان را می‌آفریند.

نوشتنِ عادی روزمره از ساده‌­ترین فعالیت‌هایی است که می­‌شود به آن پرداخت. برگه‌­ای، کاغذی چیزی نیاز دارید و یک وسیله‌­ای که اثری از خودش روی کاغذ به جا بگذارد. همین! اما همین فعالیت ساده می­‌تواند جهان شما را تغییر بدهد. حتماً روزهایی، اوقاتی در زندگی­‌تان داشتید که می‌­دانستید یک چیزی درون‌­تان جور نیست، احوال‌­تان عادی نیست، سردرگمِ موضوع یا درگیر مشکلی هستید که طاقت­‌تان را طاق کرده است. در آن لحظات چه کردید؟ هر کسی برای خودش راهی دارد! اما نویسنده‌­جماعت (یا کلی‌­تَرَش انسانی که با معجزه­‌ی نوشتن آشناست) قلمی پیدا می‌­کند و به جان برگه‌­ها می‌­افتد. چرا؟ چون می­‌داند که نوشتن، مسکِّنی است که عوارضی ندارد.

از دیدگاه روان­‌شناسی به زبان آوردن یا نوشتن یک مسئله، نصفِ راهِ حل آن مسئله به حساب می­‌آید. یعنی اگر شما بتوانید موضوعی را که درگیرش هستید، با کلماتِ روشن و واضح به زبان بیاورید یا بنویسید، تقریباً نصفِ مسیر حل­‌اش را طی کرده­‌اید. حالا تصور کنید وقتی درگیر موضوع پرفشاری هستید، قلم برداشته و آن را می­‌نویسید؛ نه فقط آن موضوع را، که احوالاتی را که در حال تجربه­‌اش هستید نیز می­‌نویسید، همه را می­‌نویسید. قطعاً اوضاع‌­تان رو به راه­‌تر می‌­شود. نوشتن می­‌تواند نگاه شما را تغییر بدهد. مسئله را برایتان روشن­‌تر کند. هیجان‌­تان را در وضعیت خوبی قرار دهد. پگی تابور میلین می­‌گوید: «ارتباط معجزه‌­آسای بین نوشتن و سیستم ایمنی بدن، ناشی از ترکیدن به خاطر مهار کردن احساسات است. به نظر می‌­رسد که وقتی ما درباره­‌ی حقیقتِ تجربه­‌ی خود صحبت نمی­‌کنیم، در حال مهار کردن احساسات خود هستیم و این کار باعث مهار کردن سیستم ایمنی بدن­‌مان می­‌شود». نوشتن انسان را تخلیه می­‌کند، نویسنده­‌اش را با خودش روبه­‌رو می­‌کند. باز هم می­‌گویم: نوشتن، بدون هیچ عوارضی معجزه می­‌کند!

ما در جهانی زندگی می­‌کنیم که دغدغه‌­ها و مشکلات کوچک و بزرگ، جزء جدایی­‌ناپذیر زندگی روزمره­‌ی ما هستند. شاید اکثرمان (نگفتم همه‌­مان زیرا جمله‌­ی کلی گفتن گزافه­‌گویی است!) در شبانه‌­روز دنبال دقایقی باشیم تا فقط از دست افکار و فشارها خلاص شویم. نوشتن می­‌تواند همان راه خلاص باشد. دکتر نیما قربانی، روان‌­شناس و استاد دانشگاه معروف روان‌­شناسی، می‌گوید: «آن چه به زبان آوردن­‌اش غیرممکن است، در نوشتن مجال ظاهر شدن پیدا می‌کند. پرده­‌ی شرم کنار می‌رود و ناگفتنی‌ها برملا می‌شوند. مزیت نوشتن است که فاصله‌ها را خط می‌زند و به کمک­ش می‌توانیم آموزش بدهیم، حرف بزنیم، سرگرم کنیم، بخندانیم و…». بله! نوشتن مسکِّنی است که عوارضی هم ندارد، آن هم در این دوره­‌ی شلوغ و پلوغ.

تا این جا تلاش کردم مزایای نوشتن را برایتان بشمارم. اما در این بند می­‌خواهم درباره‌­ی موضوع جالب­‌تری بهتان خبر بدهم. می­‌دانستید در روان­‌شناسی رویکردی وجود دارد به نام «شعردرمانی»؟ یعنی چه؟ یعنی درمانگر به کمک شعر و البته نوشتن به مراجعین خود کمک می‌­کند تا بهبود پیدا کنند. در جلسات شعردرمانی شما می‌­نشینید با درمانگرتان شعر می‌خوانید و درباره‌­ی اشعار و خودتان حرف می‌­زنید. دست به قلم می‌­شوید و درونیات­‌تان را می­‌نویسید. این گونه بهبود پیدا می‌­کنید. قرار نیست نوشته­‌ام متنی علمی بشود وگرنه درباره‌­ی چگونگی و شدت تاثیر شعردرمانی برایتان بیش­تر می­‌نوشتم؛ اما علی‌­الحساب بدانید که تأثیرگذار بودن رویکرد «شعردرمانی» از نظر علمی ثابت شده و امروزه برای درمان استفاده می‌­شود. اگر کنجکاو یا علاقه‌­مند بودید می­‌توانید به سایت National Association of Poetry Therapy سر بزنید. حالا برگردیم به موضوع اصلی‌­مان یعنی نوشتن!

می­‌خواهم برگردم به ابتدای نوشته­‌ام و تحلیل کوتاهی نیز درباره­‌ی نویسندگان و شاعران ارائه بدهم. شاید خالی از لطف نباشد! در یک کلام نویسنده و شاعر کسی است که نوشتن را جدی گرفته و به آن معتاد شده است (البته اعتیاد در معنای پیوسته درگیر چیزی بودن نه در معنای منفی‌­اش). یک نویسنده-شاعر در عملِ نوشتن، بروز پیدا می‌­کند، جهان را از زاویه‌­ی کلمات می‌بیند و به وسیله­‌ی کلمات می­‌اندیشد. همانند ریاضی­دانی که اعداد و ارقام و محاسبات برایش معنایی عمیق‌­تر از انسان­‌های غیرریاضی‌دان دارد، نویسنده-شاعر نیز زبان و کلمات را عمیق‌­تر می‌­شناسد و درک می­‌کند. آن‌ها را جدی می‌­گیرد و باهاشان هنر می­‌آفریند. در ابتدایی­‌ترین پله، نوشتن درونیات انسان را بروز می­‌دهد و انسان را با خودش (امیال، هیجانات، افکار و باورهایش) روبه‌­رو می­‌کند. اما نویسنده-شاعر از این پله بالاتر می­‌رود و علاوه­‌بر بروز درونیات خود، با کلمات جهان دیگری خلق می‌­کند. نویسندگان و شاعران مانند دیگر هنرمندان خالقانی هستند که جهان خودشان را در اثری بدیع پیاده می‌­کنند. حرفی برای گفتن دارند و با ابزاری که کار با آن­‌ها را بلدند (یعنی کلمات)، حرف­‌شان را می‌­زنند. نویسندگان و شاعران کسانی نیستند که الزاماً حرف‌­های بزرگی برای بیان دارند، بلکه انسان‌­هایی هستند که به کمک خلاقیت و تمرین می‌­توانند هر چه را که درون­‌شان هست، به شکلی خلاقانه و زیبا بیان کنند. با این که نوشتن عادی روزمره کار آسانی است اما نویسندگی و شاعری سخت است، جدی و عمیق نوشتن سخت است. حالا به سختی خودِ نوشتن، سختی­‌های تمرین و یاد گرفتن تکنیک‌­ها، شیوه‌­ها و قوانین نوشتن را هم اضافه کنید. نویسنده-شاعر شدن دشوار است زیرا جدی گرفتن نوشتن دشوارست؛ همان طور که جدی نقاشی کشیدن دشوارست. اما خیلی از انسان‌­ها برای دل خودشان و صرفِ علاقه‌­مندی نقاشی می­‌کشند. خیلی از انسان‌­ها نیز می­‌توانند برای دل خودشان و صِرف علاقه‌­مندی برای خودشان بنویسند. موضوع اصلی این است که نوشتن، نقاشی کردن (به طور کلی انواع هنرها) در ساده­‌ترین حالت، برای سلامت روان انسان مفید و کمک‌­کننده هستند. نوشتن فقط نسبت به باقی هنرها، ابزارآلات کم­تری نیاز دارد. شما با یک قلم و کاغذ می­‌توانید از معجزات شفابخش­‌اش استفاده کنید. بنویسید و از ثمرات‌­اش لذت ببرید. 

کتاب‌ها درونیات‌ هزاران آدم را نشان می‌دهند.

اما شاید با خودتان فکر کرده باشید که نوشتن آن قدر کار ساده‌­ای است که این همه تأثیرگذاری‌­اش دروغ و مهمل به نظر می‌­رسد. آیا فکر می­‌کنید نوشتن آسان است؟ پس یک بار امتحان‌اش کنید! آن وقت متوجه می­‌شوید که نوشتن درونیات‌­مان چه قدر کار طاقت‌­فرسایی است! آن وقت به معجزه­‌ی نوشتن پی می‌­برید! برای کسی که تا به حال دست به قلم نبرده و احوال درونی­‌اش را ننوشته، نوشتن کار ساده­‌ای به نظر می‌­رسد. اما درست وقتی که برای شروع نوشتن عزم‌­تان را جزم کنید، سختی و طاقت­‌فرسا بودن نوشتن جلویتان سد می­‌شود. اما نگران نباشید! سختی‌­اش فقط برای ابتدای مسیر نوشتن­ است. هر چه که قلم بیش­تر در دستان­‌تان جا بگیرد و بیش­تر با کاغذ وَربروید، نوشتن برایتان راحت­‌تر می­شود. آن وقت است که معجزه و شفای نوشتن به سراغ‌­تان می‌­آید. حتی شاید آن وقت به دل‌­تان افتاد نویسنده بشوید! این، بحث‌­اش جداست. 

نوشتن، مسکنی که عوارضی ندارد.
comment
bookmark
|

نظر یا دیدگاه خود را، راجع به این نوشته در این محل درج نمایید.