زندگی در فراجهانی به نام متاورس

حضور در یک فراجهان احساس عجیب‌وغریبی دارد. بودن در مکانی که نمی‌دانی چقدر واقعی است و چقدر غیرواقعی! می‌توانی هر کاری دلت می‌خواهد انجام دهی، به هرکجا می‌خواهی بروی، هرچه می‌خواهی بپوشی و خلاصه همانی باشی که همیشه آرزو داشتی! تجربه این احساس لذت‌بخش و شگفت‌انگیز است. حتی گاهی افرادی از آن هراس دارند! ما این فراجهان شگفتی‌آور را متاورس می‌نامیم!

متاورس چیست؟

متاورس را می‌توان شکل مجسم شده از اینترنت دانست و در این صورت افراد می‌توانند به‌جای تماشای محتوا، درون محتوا باشند. به‌جای اینکه اخبار را از طریق ویدئوهای سوشال‌مدیا دنبال کنند، درون آن قرار می‌گیرند و احساس حضور در هر مکان را تجربه می‌کنند. متاورس (metaverse) از دو واژه انگلیسی به نام meta و universe تشکیل شده است که می‌توان آن را فراتر از جهان ترجمه کرد. این واژه اولین‌بار در کتاب سقوط برفی نوشته نیل استیونسون، نویسنده آمریکایی در سال ۱۹۹۲ بر سرزبان آمد.

این رمان روایتگر مردی است که روزها پیتزاهای مردم را به دستشان می‌رساند و شب‌ها در دنیایی مجازی یک ابرقهرمان و ماجراجوست. در این رمان متاورس یک جهان مبتنی بر واقعیت مجازی بوده که در آن افراد می‌توانند زمین متاورسی خریدوفروش کنند و با انتخاب آواتاری برای خود به ماجراجویی بپردازند. منظور از خریدوفروش در متاورس این است که افراد قسمتی از این دنیای شگفت‌انگیز را می‌خرند و در آن به انجام کارهایی که دوست دارند می‌پردازند. رمان سقوط برفی، رمانی است ویران شهری. همچنین دسته‌ای از کاربران با نام گارگویل‌ها هیچ‌وقت متاورس را ترک نمی‌کنند و همیشه دستگاه واقعیت ‌افزوده‌شان وصل است.

طبیعتاً متاورسی که ما از آن حرف می‌زنیم شباهت زیادی به این رمان دارد. بسیاری از مردم وقتی درمورد متاورس صحبت می‌کنند، یاد واقعیت مجازی (VR) می‌افتند که البته بخش مهمی از این فراجهان همین واقعیت مجازی است، اما فقط به آن محدود نیست.

واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در متاورس

با توضیح کوتاهی برایتان روشن می‌کنم که این دو چه جایگاهی در متاورس دارند. تجربه حضور در یک واقعیت مجازی به‌گونه‌ای است که کاربر در یک محیط دیجیتالی شبیه‌سازی‌شده غوطه‌ور می‌شود. این فرد باید هدست VR روی سر خود قرار دهد تا بتواند منظره را به‌صورت ۳۶۰ درجه تماشا کند. از مزایای این نوع واقعیت می‌توان به ایجاد یک فضای سه‌بعدی، تجربه پرواز، آزمایش، آموزش و تعامل با افراد به‌صورت مجازی اشاره کرد.

اما واقعیت افزوده چیزی متفاوت از واقعیت مجازی است. در این روش امکانات و ویژگی‌هایی به واقعیت افزوده می‌شود و پلی ارتباطی میان دنیای واقعی و دنیای مجازی ایجاد می‌کند. این فناوری نیاز به ابزار خاصی ندارد و همچنین از مزایای آن می‌توان به استفاده در زمینه‌های مختلف برای یادگیری بیشتر توضیح داد. برای مثال می‌توان از واقعیت افزوده برای ارائه یک درس کلاسی که مربوط به نجوم است استفاده کرد و دانش‌آموزان را به سمت یادگیری بهتر سوق داد.

حالا این دو فناوری در متاورس چه جایگاهی دارند؟ دنیای متاورسی را که برایتان توضیح دادم تصور کنید. در این دنیا شما نیاز است هدستی روی چشم بگذارید که بتوانید با استفاده از آن وارد واقعیت مجازی شوید. در این حال هرچه اطرافتان می‌بینید به‌صورت مجازی است. اگر در یک جلسه کاری متاورسی شرکت می‌کنید، محیط کار شما، کارمندان دیگر و حتی آواتار شما همه از فناوری واقعیت مجازی بهره می‌برند.

در مقابل تصور کنید در خیابانی قدم می‌زنید و درعین‌حال می‌خواهید اخباری را در متاورس بخوانید. مشکلی نیست! با عینکی که روی چشمتان است هم می‌توانید ادامه مسیرتان را ببینید و هم می‌توانید اخبار را در گوشه‌ای از آن بخوانید. همان‌طور که می‌بینید در این صورت یک چیز دیگر به واقعیتی که در آن هستید، اضافه شده است. به این روش واقعیت افزوده گفته می‌شود.

کاربردهای متاورس

مارک زاکربرگ، رئیس متا، می‌گوید متاورس قرار است به انسان‌ها کمک کند که حضوری طبیعی‌تر را تجربه کنند. در این صورت تعامل غنی‌تری داریم و به‌جای اینکه تلفنی صحبت کنیم، می‌توانیم به شکل یک هولوگرام کنار یکدیگر بنشینیم و به گفتگو بپردازیم. او ادامه می‌دهد یکی از کاربردها این است که با یک حرکت انگشت می‌توانی وارد محل کارت شوی، تلپورت کنی و کنار دیگری بروی، درآمد کسب کنی و از رفتن به یک کنسرت لذت ببری، بازی کنی و آموزش ببینی، با زبان دیگری صحبت کنی و به‌صورت کلی تجربه متفاوتی داشته باشی. اگر بخواهیم نگاهی جزئی‌تر به کاربردهای متاورس داشته باشید باید به موضوعات زیر اشاره کنیم:

پزشکی، سلامت و درمان: یکی از مهم‌ترین کاربردهای متاورس آموزش کادر درمان و آماده‌سازی آن‌ها برای دقت بیشتر در جراحی است. در واقع، گجت واقعیت مجازی هولولنز گجتی از شرکت مایکروسافت است که می‌تواند به جراحان و افزایش سرعتشان هنگام جراحی کمک کند. همچنین پزشکان می‌توانند با استفاده از هدست‌های واقعیت افزوده به وضعیت بدن آگاه شوند و اطلاعات زیادی درمورد بیماری‌های شخص کسب کند.

آموزشی و علمی: آموزش مجازی با استفاده از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده قطعاً جذاب خواهد بود. افراد می‌توانند با انتخاب یک آواتار برای خود در کنار دیگران حضور یابند و جلسات علمی و آموزشی برگزار کنند. همچنین می‌توان درس‌های مختلفی را مانند علوم با استفاده از شکل‌های مختلف آموزش داد.

سفر و گردشگری: این کاربرد متاورس واقعاً جذاب است! افراد می‌توانند به هرکجا که می‌‌خواهند سفر کنند درحالی‌که روی کاناپه منزلشان نشسته‌اند! شگفت‌انگیز نیست؟ دیدن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی دنیا در هرزمان که می‌خواهید، حتماً برای شما لذت‌بخش خواهد بود.

متاورس کاربردهای دیگری در زمینه بازی و سرگرمی، تجارت الکترونیک، تبلیغات و بازاریابی، صنعت مد، لایف‌استایل، ورزش، تولید، فروش املاک و تاکتیک‌های نظامی نیز دارد که هرکدام به انسان کمک می‌کند به پیشرفت‌های بزرگ‌تری دست پیدا کند. 

سخن پایانی

افراد زیادی از فراگیرشدن متاورس و پیشرفت آن هراس دارند، ولی اگر از من بپرسید من می‌گویم واقعاً عاشقش هستم! بااین‌حال  باور دارم این فراجهان با وجود همه اثرات مثبتش، تأثیرات مخرب هم دارد که حتماً در آینده به آن‌ها خواهم پرداخت. متاورس دنیایی است که می‌توانیم هرچه می‌خواهیم را در آن تجربه کنیم و درعین‌حال این تجربه هم واقعی است و هم غیرواقعی! هم حس‌کردنی است و هم غیرقابل‌درک! اما آیا واقعاً چنین دنیایی با این‌همه ویژگی‌ محقق می‌شود؟!