دیگر اخبار نخوانید!

فرار از اخبار تقریباً غیرممکن است؛ خواه اعلان‌های پی‌درپی تلفن‌های هوشمند ما باشد، خواه رادیوی خش‌دار راننده تاکسی درون‌شهری! اخبار همه‌جا ما را دنبال می‌کنند. اگر شما نیز مانند من از این تعقیب‌وگریز همیشگی با اخبار روزانه خسته شده‌اید و به‌دنبال راهی هستید تا دیگر اخبار نخوانید ، این نوشته باب طبع خودتان است. امروز قصد داریم به معرفی کتابی بپردازیم که نویسندۀ آن از دنبال‌کنندگان فعّال اخبار شبانه‌روزی بود. به‌گونه‌ای که در 17سالگی او کاملاً به خواندن و شنیدن اخبار اعتیاد پیدا کرده بود. دوبلی دوست داشت به‌عنوان یک روشنفکر بلندپرواز شناخته شود، و چیزی که در این میان برایش جذابیت داشت، رویدادهای تاریخی جهان، مانند ناآرامی‌های سیاسی در آن سوی مرزها بود. 

زندگی او به همین روال گذشت تا روزی که او به‌خود آمد و دید که دیگر نمی‌تواند روی کتاب‌ها و مقالات طولانی‌تر تمرکز کند. ذهن او تنها پس از خواندن چند پاراگراف کوتاه و بدون جذب هیچ مطلبی، به ستوه می‌آمد. آرام‌آرام دریافت که مدت‌هاست از هجمۀ این بار اطلاعاتی روزانه رنج می‌برد. این‌همه مصرف خبری تاکنون چه دستاوردی برای او داشت؟ آیا از او انسانی خوش‌حال‌تر ساخته بود؟ آیا او را به انسانی داناتر تبدیل کرده بود؟ پاسخ به این سؤالات همان چیزی بود که دوبلی را به نگارش کتاب «دیگر اخبار نخوانید!» واداشت.

دربارۀ «دیگر اخبار نخوانید»

«خبر» برای ذهن، به‌مثابه‌ی «قند» است برای بدن! اما هرچه کام خود را شیرین کرده‌اید، کافی است؛ دیگر اخبار نخوانید! 

اصلاً حواس‌تان هست هر چند وقت یک‌بار سرفصل خبرها را چک می‌کنید؟ در سال 2013 Rolf Dobelli دربرابر اتاقی که روزنامه‌نگاران احاطه‌اش کرده بودند، ایستاد و اعلام کرد که دیگر اخبار نمی‌خواند. تنها همین یک جمله‌ی او کافی بود تا با واکنش‌های تند بسیاری از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران مواجه شود!

مانیفیستِ STOP READING THE NEWS کتابی است به تألیف رولف دوبلی، که نویسنده در آن به خطرات و پیامدهای آسیب‌زای سمّی‌ترین شکل اطلاعات ـ یعنی اخبار ـ می‌پردازد. او نشان می‌دهد که خواندن اخبار در طول شبانه‌روز، چگونه می‌تواند تمرکز و روان شخص را مورد هدف قرار داده و آرامش فکری ما را به‌هم ریزد. به‌عقیده‌ی دوبلی این احساس وظیفه نسبت به پی‌گرفتن اخبار، چیزی جز سراب نبوده و می‌تواند کنش‌ها و واکنش‌های ما را به سمت و سویی نادرست هدایت کند.

«دیگر اخبار نخوانید!» که در نشر نو، به ترجمه‌ی فائزه طباطبایی، منتشر شده است؛ در حقیقت راهنمای روابط اجتماعی برای دست‌یابی به موهبت‌هایی از زندگی است که شما بدون دنبال کردن چرخه‌ی 24ساعته‌ی خبری، می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید: تمرکز بیشتر، زمان بیشتر، بینش بیشتر، و اضطراب کمتر! 

با رولف دوبلی آشنا شوید!

رولف دوبلی (Rolf Dobelli) متولد سال 1966، نویسنده، رمان‌نویس و کارآفرین سوئیسی است. وی مدرک MBA و دکترای خود را در رشته‌ی فلسفه‌ی اقتصادی، از دانشگاه سنت گالن سوئیس دریافت کرده است. از پرفروش‌ترین آثار او می‌توان به «The Art of Thinking» اشاره کرد که بیش از 3 میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رسیده و به بیش از 40 زبان دنیا آن را ترجمه کرده‌اند. این اثر توانست عنوان محبوب‌ترین کتاب غیرداستانی سال 2012 در آلمان را از آن خود کرده و در رتبه‌ی اول فهرست پرفروش‌ترین‌های اشپیگل جای گیرد. در ایران نیز این کتاب تحت عنوان «هنر شفاف اندیشیدن» در زمره‌ی کتاب‌های پرفروش قرار گرفته است.

از دیگر آثار شاخص او The Art of the Good Life (هنر خوب زندگی کردن) است، که در سال 2019 در ژاپن به‌عنوان پرفروش‌ترین کتاب غیرداستانی به تألیف نویسنده‌ای غیرژاپنی، انتخاب شد.

دوبلی علاوه‌بر تأسیس WORLD.MINDS، که انجمنی‌ست متشکل از مشهورترین متفکران، هنرمندان، دانشمندان و کارآفرینان برجسته‌ی جهانی، یکی از بنیان‌گذاران getAbstract (سازمانی که به تهیۀ خلاصۀ کتاب‌ها، مقالات، ویدیوها و سایر محتواهایی که برای مخاطب ارزشمند هستند، می‌پردازد) نیز شناخته می‌شود. از دیگر افتخارات این نویسنده‌ی مردمی می‌توان به میزبانی برنامه‌ای تلویزیونی در بلومبرگ آلمان اشاره کرد، که از سال 2003 تا 2008 به نمایش درآمد.

چرا باید کتاب « دیگر اخبار نخوانید » را بخوانیم؟

تقریباً همه‌ی ما ساعاتی طولانی را صرف خواندن، شنیدن، و یا تماشای اخبار می‌کنیم؛ زیرا دوست داریم از اتفاقات اطراف دور و نزدیک خود مطّلع شویم. اما مشکل دقیقاً همین‌جاست! اخبار ما را مطّلع نمی‌کند، بلکه برعکس؛ هرچه بیشتر در معرض اخبار قرار بگیریم اطلاعات سمّی و نادرست بیشتری نیز دریافت می‌کنیم. و این موضوع کار ما را نسبت به آگاه بودن و تفکر درازمدت سخت می‌کند.

علی‌رغم آنچه که تولیدکنندگان رسانه‌های گوناگون به شما می‌گویند، زندگی بدون خواندن و یا تماشای محتوای آنان نیز کاملاً امکان‌پذیر است! دوبلی در این کتاب تخمین می‌زند که هر شخص در یک سال به‌طور متوسط با چیزی حدود 20000 محتوای خبری مواجه می‌شود. او شما را به انجام آزمایشی فکری تشویق کرده و می‌خواهد از خود بپرسید که چه تعداد از آن مقالات خبری تا کنون منجر به تصمیم‌گیری معناداری در زندگی شما شده‌اند؟ تصمیم‌هایی که اگر آن اخبار نبودند، احتمالاً به فکر انجام دادن‌شان نمی‌افتادید.

شما با خواندن مطالب این کتاب، که ریشه در مباحث روان‌شناسی دارد، متوجه می‌شوید که حضور اخبار تا چه اندازه در زندگی روزمره‌ی ما بی‌اهمیت است! «دیگر اخبار نخوانید!» به شما ثابت می‌کند که این اطلاعات سمّی صرفاً ورطه‌ای غم‌انگیز است که موجب می‌شود فراتر از حوزۀ نفوذ خود دچار نگرانی شوید. پس به‌جای خواندن اخبار، « دیگر اخبار نخوانید » را بخوانید!

پیشنهادهایی برای دوست‌داران کتاب «دیگر اخبار نخوانید!»

اگر از خواندن این کتاب لذت برده‌اید، پس احتمالاً می‌توانید با کتاب «اخبار و سایر چرندیات»، نوشته‌ی کارل تی. برگستروم و جوین وست، نیز ارتباط خوبی برقرار کنید. این کتاب حاصل پژوهش این دو متفکر و چرندشناس نامدار است که به‌عقیده‌ی خودشان دست مهمل‌باف‌ها را رو کرده و داده‌ها و آمار و ارقام‌های شبه‌علمی و بی‌ارزش را زیر سؤال می‌برند.

کتاب دیگری که خواندنش قطعاً برای شما خالی از لطف نیست، کتاب «اخبار» نوشته‌ی آلن دوباتن است. دوباتن در این کتاب از ماهیت خبر در دنیای امروز صحبت کرده و به این می‌پردازد که چگونه جهان خبرسازی، هستی ما را احاطه کرده و چرا ما نمی‌توانیم لحظه‌ای غافل از اخبار به زندگی معمولی خود مشغول شویم. 

کلامی خودمانی

زمانی که برای نخستین‌بار نگاهم به عنوان « دیگر اخبار نخوانید » افتاد و مجذوب آن شدم، احساسم آمیخته‌ای از کنجکاوی، ترس و هیجان بود؛ ترس از اینکه آیا همچون منی که نیمی از روزمرگی‌هایش به دنبال‌کردن اخبار در زمینه‌های گوناگون اختصاص می‌یابد، می‌تواند این عادت را برای همیشه کنار بگذارد؟ اما خب از آن‌جایی که کفۀ هیجان و کنجکاوی برای من سنگین‌تر بود، تصمیم گرفتم در این ماجرای مرموز و ناشناخته همسفر دوبلی شده و چرایی گفته‌های او را دریابم!

تجربۀ من از خواندن این کتاب می‌گوید، تشریح نارسایی‌های اخبار توسط دوبلی، و آن هم با لحنی بسیار دلپذیر، نکته‌ای است که گفته‌های او را خواندنی و متقاعدکننده می‌سازد. او با بیانی شیوا و قاطع به این موضوع می‌پردازد که چگونه فرآیندهای بلندمدتی که زندگی ما را در واقعیت شکل می‌دهند، به‌ندرت در اخبار نمایان می‌شوند.

با همۀ این‌ها، جایی وجود دارد که من نمی‌توانم استدلال دوبلی را بپذیرم. او معتقد است شما باید خواندن اخبار را به‌طور کامل متوقف کنید، زیرا دوستان و همکاران شما درنهایت آنچه را که واقعاً از اهمیت برخوردار است، برای شما بازگو می‌کنند! اینکه به ما بگویند از انجام کاری دست بکشیم به این دلیل که می‌توانیم به ادامۀ انجام آن توسط دیگران تکیه کنیم، استدلالی نیست که در راستای بهبود جوامع بشری و همچنین خودسازی فردی شکل گرفته باشد.

به‌طورکلی اخبار (از هر گونه و در هر صنفی که باشد) مقوله‌ای است که همۀ ما در طول شبانه‌روز با آن درگیر هستیم و کنار گذاشتن آن به‌طور کامل و برای همیشه، امری ناممکن به‌نظر می‌رسد. با این حال «دیگر اخبار نخوانید!» کتاب صمیمی، لذت‌بخش و قابل‌تأملی است که می‌تواند عادات بی‌رویۀ شما را در پی‌گیری اخبار، به‌ویژه اخبار و اطلاعات دنیای مجازی، بهبود بخشد.